σκωληκοειδίτιδα: αίτια λανθασμένης διάγνωσης

Σκωληκοειδίτιδα (οξεία): η δύσκολη διάγνωση

Σκωληκοειδίτιδα (οξεία) είναι μια από τις συνηθισμένες παθήσεις που μπορεί να περάσει απαρατήρητη κατά την αρχική εξέταση στα επείγοντα εφημερεύοντος νοσοκομείου. Μελέτη στο JAMA Network Open (2020, 3: e200612) αναλύει τα πιθανά αίτια.

Εάν ένας ασθενής οδηγηθεί δύο φορές εντός μερικών ημερών ή εβδομάδων με τα ίδια συμπτώματα σε ένα τμήμα έκτακτης ανάγκης, αλλά διαγνωσθεί με οξεία σκωληκοειδίτιδα μόνο κατά τη δεύτερη επίσκεψη, υπάρχει υποψία ότι η διάγνωση έχει χαθεί κατά την πρώτη επίσκεψη.

Τα παρακάτω στοιχεία προκύπτουν από την αξιολόγηση των ιατρικών αρχείων μεγάλου ασφαλιστή υγείας των ΗΠΑ.

Σε 6,0% των ενηλίκων και 4,4% των παιδιών, η σκωληκοειδίτιδα δεν διαγνώστηκε κατά την πρώτη επίσκεψη στην αίθουσα έκτακτης ανάγκης. Οι αριθμοί είναι σύμφωνοι με προηγούμενες μελέτες, οι οποίες υπολόγισαν τη συχνότητα των χαμένων διαγνώσεων 3,8-15,0% στα παιδιά και 5,9-23,5% στους ενήλικες.

Οξεία σκωληκοειδίτιδα μπορεί να χαθεί διαγνωστικά στο τμήμα επειγόντων περιστατικών, επειδή τα αναφερόμενα συμπτώματα τις περισσότερες περιπτώσεις είναι μη ειδικά. Οι ασθενείς αναφέρουν κοιλιακό άλγος, δυσκοιλιότητα, ναυτία ή / και εμετό, πυρετό ή διάρροια, συμπτώματα που μπορεί να προκύπτουν από ποικίλες άλλες αιτίες. Σύμφωνα με την υπάρχουσα εμπειρία, μια συνηθισμένη λανθασμένη διάγνωση είναι δυσκοιλιότητα.

Στα επείγοντα η παρακλινική διερεύνηση περιορίζονται πολλές φορές στην απλή ακτινογραφία κοιλίας και στους ασθενείς δίδεται η οδηγία για χρήση καθαρτικού. Εις βάθος κλινική εξέταση και υπολογιστική τομογραφία (CT) συχνά δεν πραγματοποιούνται. Το σημείο αυτό είναι γνωστό από τους ψυχολόγους ως “πρόωρο κλείσιμο” (premature closure) και η απαιτούμενη διαγνωστική διευκρίνιση παραλείπεται επειδή ο γιατρός είναι πεπεισμένος για άλλη αιτιολογία των συμπτωμάτων.

Από την εκτίμηση των καταγεγραμμένων αρχείων της μελέτης προκύπτει και η διαγνωστική παραπλάνηση του εξετάζοντος ιατρού καθότι καθότι οι ασθενείς υποβλήθηκαν συχνά σε παρακλινικές εξετάσεις άλλων πιθανών διαγνώσεων. Τέτοιες ήταν η διενέργεια ακτινογραφιών κοιλίας (λόγω υποψίας δυσκοιλιότητας), η εξέταση ούρων (εικαζόμενη λοίμωξη από το ουροποιητικό σύστημα) ή ο πλήρης αιματολογικός έλεγχος (υποψία για άλλες λοιμώξεις). Οι ασθενείς υποβλήθηκαν συχνότερα επίσης σε υπερηχογραφική εκτίμηση άνω και κάτω κοιλίας. Αν και η οξεία σκωληκοειδίτιδα μπορεί να διαγνωστεί υπερηχογραφικά, φαίνεται ωστόσο ότι ο εξετάζων ιατρός είχε άλλη διαγνωστική υποψία. Ασθενείς οι οποίοι αρχικά διέφυγαν της διάγνωσης δεν υποβλήθηκαν σε αρχική CT κοιλίας.

Οξεία σκωληκοειδίτιδα διαγιγνώσκεται κυρίως (όχι απόλυτα) με CT κοιλίας. Στα παιδιά, ωστόσο, η εξέταση θεωρείται ως δεύτερη μέθοδος επιλογής εξαιτίας του κινδύνου ακτινοβολίας.

Από τα στοιχεία της μελέτης προκύπτουν επίσης τα εξής: Οξεία σκωληκοειδίτιδα παραβλέπεται συχνότερα σε δύο ομάδες ασθενών: σε γυναίκες/κορίτσια και σε ασθενείς με συνυπάρχοντα νοσήματα. Στην πρώτη ομάδα ο ιατρός υποψιάζεται γυναικολογικές παθήσεις όπως και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος. Στην δεύτερη ομάδα τα συμπτώματα συνήθως αποδίδονται στα συνυπάρχοντα νοσήματα.

Η μελέτη αναφέρεται και σε μια τρίτη αιτιολογία λανθασμένης διάγνωσης/παραπλάνησης η οποία αφορά προκατάληψη σε εθνικές ομάδες. Σε ενήλικες (αλλά όχι παιδιά) με αφρικανικές ρίζες, η σκωληκοειδίτιδα παραβλέπεται συχνότερα από ότι σε άλλες φυλετικές ομάδες. Αντίθετα δεν υπήρχε στατιστική μειονεκτική διαφορά σε Ασιάτες ή λαούς της Λατινικής Αμερικής.