Ενδοσκοπικός υπέρηχος

Τι είναι το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (ενδοσκοπικός υπέρηχος);

Το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (ενδοσκοπικός υπέρηχος ή endoscopic ultrasound ή EUS) είναι η μέθοδος που συνδυάζει τις τεχνικές της ενδοσκόπησης και της υπερηχογραφίας. Πραγματοποιείται με ειδικά ενδοσκόπια, τα οποία φέρουν κεφαλή υπερήχων στην άκρη τους και επομένως εκπέμπουν υπερήχους κατά την διάρκεια της ενδοσκόπησης. Οι υπέρηχοι παρέχουν την πρόσθετη δυνατότητα να «βλέπουμε» τα βαθύτερα στρώματα του πεπτικού σωλήνα ή ακόμα και έξω από τον αυλό του εντέρου. Συνεπώς, μπορούμε να μελετήσουμε με μεγάλη λεπτομέρεια τόσο τη δομή του τοιχώματος του πεπτικού σωλήνα, όσο και τους ιστούς και τα όργανα που γειτονεύουν με αυτό, όπως για παράδειγμα το πάγκρεας, το ήπαρ, το σπλήνα, το χοληφόρο σύστημα, τους λεμφαδένες αλλά και τα παρακείμενα αγγεία.

Ενδείξεις για ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (ενδοσκοπικός υπέρηχος)

Οι ενδείξεις της τεχνικής αυτής είναι οι ακόλουθες:

Σταδιοποίηση καρκίνου του οισοφάγου, στομάχου, παγκρέατος και του ορθού. Σε αυτούς του καρκίνους η ενδοσκοπική υπερηχογραφία αποτελεί την πλέον ακριβή μέθοδο τοπικής σταδιοποίησης.
Σταδιοποίηση καρκίνου του πνεύμονα.
Υποβλεννογόνιες βλάβες του πεπτικού σωλήνα. Οι περισσότερες βλάβες στον πεπτικό σωλήνα αφορούν το επιφανειακό στρώμα που καλύπτει το πεπτικό τοίχωμα (βλεννογόνος) και γι΄ αυτό μπορούν να διαγνωσθούν κατά την κλασσική ενδοσκόπηση. Όταν κάποια βλάβη βρίσκεται μέσα στο τοίχωμα (υποβλεννογόνια ή βαθύτερα) και όχι στην επιφάνεια του πεπτικού σωλήνα, η ενδοσκοπική υπερηχογραφία είναι απαραίτητη γιατί προσφέρει εικόνες από όλο το πάχος του τοιχώματος, ακόμα και από τους γύρω ιστούς.
Παθήσεις του παγκρέατος και των χοληφόρων. Η ενδοσκοπική υπερηχογραφία απεικονίζει με λεπτομέρεια το πάγκρεας και τα εξωηπατικά χοληφόρα αγγεία. Μπορεί να αποσαφηνίσει τυχόν ευρήματα αξονικής ή μαγνητικής τομογραφίας και να ανιχνεύσει μικρούς όγκους μεγέθους λίγων χιλιοστών που δεν είναι εμφανείς με τις λοιπές απεικονιστικές μεθόδους.
Εκτίμηση της χρόνιας παγκρεατίτιδας.
Εκτίμηση μαζών και κύστεων του παγκρέατος.
Μελέτη σφιγκτήρων του ορθού στα πλαίσια της διερεύνησης της ακράτειας κοπράνων.
Μελέτη και εκτίμηση λεμφαδενοπάθειας.
Παροχέτευση κύστεων και αποστημάτων.
Νευρόλυση κοιλιακού πλέγματος (θεραπεία πόνου).

Που υπερέχει η μέθοδος;

Η δυνατότητα να μπορούμε να τοποθετήσουμε την κεφαλή των υπερήχων πολύ κοντά στα όργανα και τους ιστούς που θέλουμε να μελετήσουμε μας δίνει εικόνες εξαιρετικά μεγάλης ευκρίνειας. Επιπλέον, το γραμμικό σύστημα (linear) ενδοσκοπικής υπερηχογραφίας τελευταίας τεχνολογίας που διαθέτει η κλινική μας, προσφέρει την δυνατότητα καθοδήγησης λεπτής βελόνης για τη λήψη κυτταρολογικού δείγματος (EUS-guided Fine Needle Aspiration), αυξάνοντας ακόμη περισσότερο την ακρίβεια στην διάγνωση των παθήσεων του παγκρέατος. Το υλικό που συλλέγουμε μπορεί κατόπιν να μελετηθεί από ειδικό Κυτταρολόγο με σκοπό να θέσει τη διάγνωση. Η μέθοδος αυτή είναι λιγότερο παρεμβατική και πιο ασφαλής συγκριτικά με άλλες μεθόδους λήψης κυτταρολογικού υλικού από τα όργανα της κοιλίας και το μεσοθωράκιο.

Χρειάζεται προετοιμασία;

Όπως και στην γαστροσκόπηση, ο εξεταζόμενος προκειμένου να υποβληθεί σε ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα θα πρέπει να είναι νηστικός την ημέρα της εξέτασης. Εάν υπάρχει η ένδειξη της λήψης κυτταρολογικού υλικού δια λεπτής βελόνης (όπως περιγράφη) θα πρέπει επιπλέον να μην λαμβάνει ασπιρίνη (Salospir) ή αντιπηκτικά ( Iscover, Plavix, Sintrom κα).

Πως διεξάγεται;

Το ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (ενδοσκοπικός υπέρηχος) γίνεται με τον ασθενή σε κατάσταση καταστολής (μέθης). Έτσι η εξέταση είναι άνετη για τον ασθενή και βεβαίως η διαδικασία λήψης κυτταρολογικού υλικού είναι ανώδυνη. Τις περισσότερες φορές ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει σπίτι του την ίδια ημέρα μετά το τέλος της εξέτασης. Τα αποτελέσματα της εξέτασης μπορεί ο ασθενής να τα λάβει άμεσα. Στην περίπτωση όμως που έχει ληφθεί βιοψία ή κυτταρολογικό υλικό, υπάρχει μια μικρή καθυστέρηση λίγων ημερών μέχρι την ολοκλήρωση της κυτταρολογικής εκτίμησης.